Reflexief Toerisme: de wisselwerking tussen toeristen en een toeristenbestemming gebaseerd op wederzijdse solidariteit, die tot een gezond duurzaam toerisme moet leiden. In het reflexieve toerisme is het moment van het beleven het spilpunt van het toerisme en moet daarbij garanderen, dat er een balans is tussen de voordelen die zowel toeristen als plaatselijke bevolking ontvangen. Toeristen vormen daarmee een onlosmakelijk en geïntegreerd deel van het toerisme en kunnen niet langer als alleen klant gezien worden.

Toerisme

Inleiding

De belangrijkste karakteristiek van een toeristische attractie ligt in het feit dat het op de plaats van bestemming geconsumeerd wordt en niet bij de toerist thuis. Hieruit vloeit voort dat er gereisd moet worden om bij die attractie te komen en daarmee is de grondslag gelegd voor wat men toerisme noemt. De bestemming in het toerisme kan vele vormen aannemen en kan een strandbestemming zijn, een museum, een natuurpark of een rivier waar je goed kunt vissen. De reiziger, oftewel de toerist, reist daar naar toe om het aldaar te ‘consumeren’.

Het sublime moment in het toerisme is het ogenblik waarop de toerist iets begint te beleven, oftewel wanneer hij of zij bezig is belevingscaloriën (BelCal) op te nemen via de zintuigen. De opname en verwerking van BelCal leidt tot een ervaring en dat is nu juist waar de toerist op uit is. De toerist wil een ervaring op doen en dat kan alleen, doordat de toerist zelf zijn zintuigen gebruikt en van buitenaf BelCal opneemt en die tot een innerlijke ervaring verwerkt. In wezen betaalt de toerist dus voor de mogelijkheid om BelCal op te nemen. De opname van BelCal en de verwerking ervan tot reiservaringen vindt onder andere plaats door de interventie in ons brein van onze referentiekaders, ons vast cultuurgoed en ons associatief vermogen. BelCal opname kan al beginnen op het moment, dat het reizen begint, met andere woorden als we de huisdeur achter ons dicht trekken. BelCal kunnen worden opgenomen gedurende de reis, bij aankomst op de bestemming, waar vaak al nieuwe dingen te beleven zijn (ook wel de nevenattracties of Nevenbelbronnen genoemd) en tenslotte bij de Hoofd Belevingsbron (Hoofdbelbron), waarvoor men speciaal naar die bestemming gekomen is. Daarnaast zijn er de normale zaken van de bevolking op een bestemming, die een belbron voor toeristen kunnen vormen, de zogenaamde Gedeelde Belbronnen. Dan zijn er tenslotte de toevallige voorvallen of incidenten, die onder het hoofdje Toevallige Belbronnen vallen (ongelukken vallen hier ook onder). Om dit allemaal mogelijk te maken houden vele organisaties en instanties zich bezig met de reclame en verkoop van ‘mogelijke ervaringen’ (ook wel toeristische producten genoemd), zoals reisbureau’s, internet reisorganisaties, reisgidsen, etc. In het kort bestaat het toerisme uit een groot aantal mensen, organisaties, hotels en andere gebouwen, attracties, vervoersmiddelen en nog vele andere zaken, die met elkaar een ingewikkeld patroon van netwerken en relaties vormen. De toerist zelf maakt daar ook deel van uit.

In een reeks artikelen leg ik iets uit over het functioneren van deze netwerken en de acteurs die erbij betrokken zijn.